Toshkent, O‘zbekiston (UzDaily.uz) — 2025 yil 22 iyuniga o‘tar kechasi AQSH harbiy-havo kuchlari Erondagi uchta asosiy yadroviy obyekt — Fordo, Natanz va Isfahonga ommaviy zarba berdi.

Hujumda GBU-57 turdagi yerosti bunkerlarini yorib o‘tuvchi (Massive Ordnance Penetrator) bombalar bilan qurollangan B-2 Spirit strategik bombardimonchi samolyotlari va ehtimolan suvosti kemalaridan uchirilgan “Tomagavk” raketa tizimlari ishtirok etdi.

AQSH Prezidenti Donald Tramp operatsiyani «ajoyib harbiy muvaffaqiyat» deb baholab, «belgilangan maqsadlar to‘liq yo‘q qilindi», deb bayonot berdi. Vashington maʼlumotlariga ko‘ra, zarbalardan so‘ng barcha amerikalik harbiy kuchlar Eron havo hududini xavfsiz tarzda tark etgan.

AQSH siyosiy doiralarida fikrlar ikkiga bo‘lindi. Demokrat senator Jon Fetterman prezident harakatlarini to‘liq qo‘llab-quvvatlab, Eronni «xalqaro terrorizmning bosh homiysi» deb atadi.

Biroq MAGA qanotiga mansub ayrim respublikachilar — Marjori Teylor Grin va Tom Messi — bu hujumni noqonuniy va Yaqin Sharqda yangi urush boshlashga xatarli urinish sifatida qoraladi.

Eron rasmiylari yadroviy obyektlarga zarba berilganini tasdiqladi, biroq zararlanmagan hududlarda radiatsiya darajasi meʼyorda ekanini maʼlum qildi.

Eron Tashqi ishlar vaziri Orhagchi AQSH harakatlarini «diplomatiya asoslarini izdan chiqaruvchi mislsiz tajovuz» deb baholab, Eron o‘zini himoya qilish huquqiga ega ekanini taʼkidladi.

Eronning BMTdagi doimiy vakili BMT Xavfsizlik Kengashining favqulodda yig‘ilishi chaqirilishini talab qildi.

Hujumdan ko‘p o‘tmay Eron qurolli kuchlari Isroilga raketalar bilan zarba berdi. Xabarlarga ko‘ra, Xayfa va Tel-Aviv yo‘nalishiga taxminan 30 ta ballistik raketa va dronlar uchirilgan, ularning baʼzilari maqsadga yetgan.

Shuningdek, Eron OAVlari mamlakat g‘arb qismidagi harbiy obyektlarga havo zarbalari uyushtirilganini, shuningdek, Mossad manfaatiga josuslikda ayblangan Majid Mosaiyebining qatl etilganini xabar qildi.

BMT Bosh kotibi Antoniu Guterrish bu vaziyatni «jahon xavfsizligiga tahdid soluvchi xavfli eskalatsiya» deb baholadi.

XAEA maʼlum qilishicha, radiatsion fon hozircha ruxsat etilgan darajada qolmoqda.

Yevropa Ittifoqi tomonlarni so‘roqqa chaqirib, Eronning o‘zini himoya qilish huquqini tan olgan holda, mojaroni diplomatik yo‘l bilan hal qilish zarurligini qayd etdi.

Rossiya xavfsizlik kengashi raisining o‘rinbosari Dmitriy Medvedev orqali AQSHni mojaroni qo‘zg‘atishda ayblab, uning kengayishi xavfi borligini ogohlantirdi.

Ummon AQSH harakatlarini qoraladi. Saudiya Arabistoni chuqur tashvish bildirdi. Bahrayn o‘z fuqarolarini ehtimoliy zarba hududlariga safar qilmaslikka chaqirdi.

Mutahassislar taʼkidlashicha, AQSHning bu zarbalari Yaqin Sharqda uzoq muddatli noustuvorlikka olib kelishi mumkin. Eron raketalar zaxirasini kengaytirishda davom etmoqda, yangi javob hujumlari xavfi yuqoriligicha qolmoqda.

Yerdagi qurolli to‘qnashuvlar ham istisno qilinmaydi, ayniqsa yangi qo‘zg‘atuvlar yoki xalqaro aralashuv yuz bersa.

AQSH ichida ham qarashlar bo‘lingan: ayrimlar buni qatʼiyatli qaror, deb baholamoqda, boshqalar esa — buni o‘tmishdagi harbiy avantyuralarga xatarli qaytish sifatida ko‘rishmoqda.

Moliya bozorlari allaqachon reaksiya bildirdi: neft narxi keskin oshdi, investorlar aktivlarni oltin va boshqa himoyaviy vositalarga o‘tkazmoqda.